Op 4 oktober is het dierendag, dé dag dat we onze huisdieren extra aandacht, een dikke knuffel en een leuke dag geven. Maar Werelddierendag vraagt ook om belangstelling voor de wilde dieren om ons heen. Hoe kun je alle dieren een fijn leven geven?
Werelddierendag
Dierendag of Werelddierendag is een jaarlijks terugkerende traditie waarbij we onze huisdieren in het zonnetje zetten. Onze hond, kat, konijn, cavia, papegaai, gerbil, paard, geit en de baardagaam krijgen een extra wandeling, poetsbeurt, speeltje of gewoon de hele dag lekkere knuffels.
Ook zorgt deze dag voor extra belangstelling voor de kwaliteit van leven van onze dieren. Niet alleen kijken we naar hun gezondheid, maar ook naar hun rechten en behoeften. Denk maar aan proefdieren, bijvoorbeeld.
Of dieren in het wild!
Wilde dieren hebben geen baasje dat dagelijks op hen let. Daarom mogen deze speciale wezens extra op de Dierendag agenda.
Wat kun je doen?
Opgejaagd wild en loslopende huisdieren
Onze loslopende huisdieren veroorzaken, vaak ongemerkt, in de natuur veel leed onder de wilde dieren. Stichting Wildaanrijdingen Nederland merkt dat in drie jaar tijd de meldingen van doodgebeten dieren door loslopende honden zijn verdubbeld (1).
Ook onze katten houden flink huis in de wildpopulatie. Naar schatting worden jaarlijks zo’n 18 miljoen vogels doodgebeten door huiskatten en verwilderde katten (2). Vooral tijdens het broedseizoen kan dit een vogelsoort het laatste duwtje richting de afgrond geven.
Hiernaast komt verstoring door loslopende huisdieren veel voor. Het wilde dier verlaat vervolgens zijn nest, hol of soms zelfs zijn jongen omdat het denkt dat het een onveilige plek is. En jij dacht dat je hond alleen maar even in de struiken snuffelde!
Wat kun je doen?
- Steek veel tijd en zorg in de training met je hond, zodat hij altijd goed onder appèl staat. Luistert je hond niet altijd? Houd hem dan aan de lijn, ook in losloopgebieden. Dit voorkomt ongelukken en overlast.
- Houd je katten binnen, in een afgesloten tuin of in een speciale kattenkennel. Hier doe je ook de kat een plezier mee, want er worden jaarlijks duizenden katten doodgereden onder onze autobanden (3).
- Volg de regels van natuur beherende organisaties in een gebied op. Hiermee betreed je geen beschermd gebied, houd je de hond aangelijnd en maak je geen lawaai.
Huisdieren in het wild
Een hond of cavia in z’n eentje op straat vinden we maar een raar gezicht. Waar is het baasje eigenlijk gebleven? Maar dit geldt ook voor katten, tamme konijnen en huisvogels die we in het wild tegenkomen. Hun aanwezigheid verstoort namelijk de overlevingskansen van natuurlijke populaties.
Veel huisdieren lijken gemakkelijk uit te zetten in het wild, omdat ze niet zo tam in onze handen zijn. Maar niets is minder waar. Om in het wild te kunnen overleven moet een dier belangrijke lessen leren van hun ouders en de wilde omgeving.
Hoe zorg je voor beschutting of een veilig hol? Welke dingen kun je wel en niet eten? En hoe kom je eigenlijk aan eten? Als een dier als huisdier opgroeit, heeft het weinig kans op overleving in het wild.
Is een ex-huisdier wel succesvol in het wild, dan brengt dit ook grote problemen met zich mee. We kennen allemaal wel de grote groepen halsbandparkieten of geel- en roodwangschilpadjes, die in het dagelijks leven onze bomen en sloten in groten getale bevolken.
Maar met hun succes verdrukken deze soorten de wilde dieren die van nature in Nederland voorkomen. We noemen dit type diersoorten dan ook invasieve exoten (4). Ze horen hier van origine niet thuis en hun aanwezigheid heeft groot effect op de Nederlandse dieren en planten. Dit kan onherstelbare schade aan het ecosysteem veroorzaken.
Wat kun je doen?
- Heb je een dier waar je niet meer voor kunt zorgen? Neem dan contact op met een dierenasiel of een landelijke stichting / opvang speciaal opgericht voor deze diersoort. Zij kunnen je helpen met het herplaatsen van je dier.
- Zorg voor een goede afsluiting van de huisvesting van je huisdieren. Dit houdt ze veilig binnen, maar houdt ook roofdieren op afstand!
- Is je huisdier ontsnapt? Neem dan contact op met de dierenambulance of een stichting / opvang speciaal opgericht voor deze diersoort, voor hulp bij het terugvangen.
- Het bezit en de handel, kweek, transport en import van diersoorten op de Unielijst invasieve exoten is verboden. Houd je daarom aan deze regels om de natuur te beschermen.
Wild op de weg
Jaarlijks worden er meer dan zeshonderd reeën doodgereden in de provincie Drenthe (5). Dat zijn getallen waar je van schrikt. Hoeveel reeën zullen dat wel niet per jaar in Nederland zijn?
Genoeg om ons bewust te zijn van wilde dieren in het verkeer.
Niet alleen grote dieren zoals reeën lopen gevaar. Per jaar wordt namelijk een kwart van de otter populatie doodgereden op onze wegen (6). Ook ongeveer 135.000 egels zijn jaarlijks op onze wegen het haasje (7). Denk ook aan vogels en vleermuizen; in Europa verongelukken er per kilometer snelweg ongeveer 12 merels en 2 dwergvleermuizen (8).
Wat kun je doen om dit te verminderen?
- Matig je snelheid in het buitengebied, vooral als je aan weerszijden van de weg weinig open zicht hebt.
- Houd voldoende afstand van je voorganger, zodat je veilig en op tijd kunt remmen of uitwijken.
- Zorg voor zo min mogelijk afleiding in de auto en let goed op de weg, vooral in de schemering of met zonsopgang.
Lees in Dier aangereden! Wat nu? wat je moet doen als je toch een botsing met een wild dier hebt gehad.
Bronnen
- Omroep GLD, 7 augustus 2021. Loslopende honden bijten in het bos steeds meer dieren dood: ‘Ik word hier heel verdrietig van’
https://www.gld.nl/nieuws/7337314/loslopende-honden-bijten-in-het-bos-steeds-meer-dieren-dood-ik-word-hier-heel-verdrietig-van - Vogelbescherming, 29 november 2019. Katten versus vogels
https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/katten-versus-vogels - Inshared, 16 september 2022. InShared kattenverzekering
https://www.katverzekering.nl/inshared-kattenverzekering/ - NVWA, 16 september 2022. Invasieve exoten
https://www.nvwa.nl/onderwerpen/invasieve-exoten - RTV Drenthe, 9 maart 2020. Het is bijna lente! En dus moet je opletten voor overstekende reeën
https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/12378907/het-is-bijna-lente-en-dus-moet-je-opletten-voor-overstekende-reeen - Zoogdiervereniging, 3 maart 2022. World Wildlife Day: Hoe gaat het met de wilde zoogdieren in Nederland?
https://www.zoogdiervereniging.nl/nieuws/2022/world-wildlife-day-hoe-gaat-het-met-de-wilde-zoogdieren-nederland - Natuurmonumenten, 16 september 2022. Egel
https://www.natuurmonumenten.nl/dieren/egel - Grilo et al, 8 juni 2020. Roadkill risk and population vulnerability in European birds and mammals
https://esajournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/fee.2216